Wat wil ik nou echt … ? Ik wil twee
dingen die niet verenigbaar lijken! Ik word zowel boos op mezelf als
op de ander, ik neem het zowel mezelf als de ander kwalijk! Wat moet
ik nou …!
Ambivalentie … het lijkt op niet
weten wat je werkelijk wil, … maar eigenlijk is het tegelijkertijd twee dingen nodig hebben die voor jou allebei van wezenlijk belang zijn.Twee dingen die elkaar echter ”lijken” tegen te spreken. Twee delen van
jezelf die ieder vanuit een ander perspectief een eigen prioriteit
hebben, die werkelijk allebei een voor jou wezenlijk belangrijk eigen belang
dienen.
Je wilt het ene en tegelijkertijd wil
je het andere, vaak is het iets wat “lijkt”
tegengesteld te zijn of wat onverenigbaar lijkt. Het roept
schuldgevoel op, zowel als ik het één als het ander nastreef, het
is alsof je moet kiezen en of iedere keuze pijn/schuldgevoel oproept!
Is dat vreemd?
Nee, eigenlijk is het helemaal niet zo
vreemd, het komt geregeld voor.
We denken vaak dat we eenduidig iets
willen, en vaak kloppen diverse uitkomsten ook wel met elkaar, maar
regelmatig kan het voorkomen dat we in tweestrijd met onszelf zijn of
in ieder geval “lijken” te zijn.
Het kan op allerlei vlakken voor komen.
Stel dat je wil studeren voor een
examen en je hebt je dat echt goed voorgenomen, tussendoor komt er
iemand langs met een uniek leuk voorstel van iets dat zich maar
eenmalig voordoet, iets dat je eigenlijk niet wil/kan laten lopen.
Je wil dan twee dingen die
tegenstrijdig lijken te zijn. Het lijkt alsof je óf voor het een óf
voor het ander moet kiezen, maar je kunt vaak beiden door te beseffen dat beiden van wezenlijk belang zijn! We dienen te beseffen dat we beiden nodig hebben toe te laten in ons leven!
Eigenlijk hebben we een aantal
representanten van onszelf in ons zitten, deel-persoonlijkheden,
(iets heel natuurlijks en gewoons, we hebben gewoon allemaal een hele vergadertafel bij onszelf van binnen zitten!!) allemaal delen van ons die ieder vanuit een bepaalde
invalshoek een eigen verantwoordelijkheid voor ons hebben en ieder zijn
eigen prioriteiten dient te stellen.
De ene deel-persoonlijkheid is
bijvoorbeeld verantwoordelijk voor schoonheid, een ander voor
overleving, een volgende voor financiële evenwichtigheid, voor
veiligheid, weer een ander geeft de korte termijn de prioriteit, een
ander deel kiest voor gemak, weer een ander heeft de lange termijn
als prioriteit, weer een ander deel gaat voor bevestiging,
geborgenheid, warmte, een gevoel van erkenning, kortom ieder deel
heeft een eigen doel in het leven waarvoor het zich verantwoordelijk
voelt om het te verwezenlijken in je leven.
We hebben allemaal basisbehoeften
waaraan dient te worden voldaan in ons leven om volwaardig en
evenwichtig te kunnen opgroeien.
Soms zitten we met situaties waarin
zowel het ene als een ander gebied als het ware met elkaar in de
knoop lijkt te liggen. Ze “lijken” op het eerste gezicht
tegenstrijdig en dat zijn lastige momenten.
Is er iets verkeerd aan ambivalentie?
Geenszins, het kan alleen wel razend
onhandig zijn en het test ons als het ware uit, om ons bewust te worden welke
belangen en welke gebieden in ons leven ”werkelijk” om aandacht
vragen.
Het meest lastige aan ambivalentie is,
dat we vaak onbewust een ander kwalijk gaan nemen dat we die twee
"keuzes" in onszelf tegen komen, terwijl het eigenlijk om bewustwording van onszelf gaat! . Indien twee gebieden zo hard in ons
aan het strijden lijken zitten we eigenlijk in een heel belangrijk
bewustwordingsproces voor onszelf, waarbij we helder dienen te
krijgen voor onszelf dat er twee levensgebieden zijn die beiden
werkelijk belangrijk zijn in ons leven en waarbij de keuze niet
blijkt de of-of oplossing, maar de en-en oplossing.
Vaak zijn we geneigd ons bij oude
vertrouwde “oplossingen” te houden, terwijl het nou vaak het
proces is, dat we oude vertrouwde of-of oplossingen dienen los te laten om
de werkelijk allerbelangrijkste gebieden in ons leven allebei of
allemaal tot een een oplossing te brengen, de en-en oplossing dus. Zowel het belang van het ene als het belang van het andere naast elkaar toelaten. Vaak hoeven of dienen we
niets na te laten of op te geven, en dienen we op een iets ander
manier tegen ons leven aan te gaan kijken waarbij we juist niet
altijd het één dienen op te geven om het ander toe te laten.
Ambivalentie komen we over het algemeen
dan ook tegen in voor ons op dat moment heel belangrijke
levensgebieden. “Iets” in ons vraagt om een oplossing en we
lijken onszelf er behoorlijk tegen te verzetten, vaak omdat we de
oplossing van en het een en het ander niet zagen of niet toelieten.
We voelen ons schuldig bij beide keuzes, waarbij de de schuld of
verantwoording nog wel eens gewoontegetrouw bij de ander trachten te leggen. Hij of
zij kwam met het tweede levensgebied op de proppen wat evenveel
aandacht bleek te vragen als het andere levensgebied, dus wat lijkt
makkelijker dan de ander als schuldige aan te wijzen, terwijl de
ander in wezen helemaal los staat van het proces van jouw of mijn
ambivalente gevoelens. We dienen ons simpelweg bewust te worden dat
we een zeer belangrijk levensgebied onder-waardeerden!
Hoe komen we hier nu uit? En wat doen
we er aan als we de neiging hebben onszelf of onze omgeving kwalijk
te nemen dat de situatie zich voordoet?
Allereerst … accepteer dat de
ambivalentie er is, …. en ga voelen wat je voelt en wat dat gevoel
je te zeggen heeft.
Voel en ervaar wat de onderliggende
behoefte is en dat die toegelaten en vervuld dient te worden!
Van oudsher zijn we geneigd oplossingen
te vinden in de of-of versie, we leerden in beperkingen te denken, of
het een of het ander!
Alsof slechts de keuze tussen één van de twee, de oplossing is en met basisbehoeften is er
nooit een oplossing in of-of, altijd in en-en ....(we dienen dus te schakelen naar een andere denkwijze!)
Het is de oplossing te erkennen dat er
twee gebieden een behoefte hebben, waaraan tegemoet dient te worden
gekomen, het betreft vaak een basisbehoefte die heel wezenlijk van
belang is, een basisbehoefte waaraan tegemoet dient te worden gekomen
en die zich niet meer als minder belangrijk laat wegdrukken.
Stel, je hebt een persoonlijk belang en
tegelijkertijd heeft je gezin een belang, of je partner of je vriend
of vriendin.
We zijn vaak geneigd het persoonlijk
belang dan tijdelijk even op te offeren om het voor bijvoorbeeld het
“gezinsbelang te laten gaan.”
We vergeten dan vaak dat ze naast
elkaar liggen en elkaar niet overlappen. Vaak zijn we best enige tijd
in staat om een van de belangen ondergeschikt te maken aan het andere
belang, maar uiteindelijk zal ons onderbewuste de zaak van ons over
nemen, indien we te lang een “te zakelijke of tegennatuurlijke oplossing” hebben
trachten te vinden (het één voor het ander inleveren).
Indien het andere belang een wezenlijk
persoonlijke belangrijke basisbehoefte is, zal daar uiteindelijk toch aandacht
voor gevraagd gaan worden en ons onderbewustzijn is er uitstekend toe
in staat om ons daar door gevoelens van ambivalentie mee met de neus
op de feiten te drukken!
Ons onderbewustzijn heeft namelijk een
heel belangrijke opdracht, om ons namelijk zo goed en verantwoord
mogelijk voor ons eigen systeem te laten zorgen en juist daar waar we
delen in onszelf negeerden, de zaken even duidelijk op tafel te trekken, en
ambivalente gevoelens triggeren onszelf enorm, waardoor we
genoodzaakt zijn om onszelf bewust te worden dat we een voor ons zelf
wezenlijk belangrijk levensgebied weer dienen aan te gaan, invulling te
geven aan die gevoelens die zich niet zullen laten onderdrukken!
Oordeel dus niet negatief … besef dat
wat je voorheen achterwege liet of niet toe liet, mogelijk weggedrukt
hebt, maar wat nu om oplossing vraagt een zeer belangrijk gegeven in
je leven is.
Ik heb geleerd juist hen te waarderen
die me er mee wisten te confronteren, want ondanks de pijn die het in
eerste instantie vaak bij mezelf opleverde bood het me mijn
ontwikkeling op de voor mij belangrijkste levensgebieden! (waarvoor
ik me voordien van had afgesloten en die toch echt aan bewustwording
toe waren!)
Het is belangrijk te herkennen dat de
voorheen gekozen oplossing van “wegdrukken als minder belangrijk”
niet meer zal werken, het onderbewuste zal het je gewoon steeds op
een heftiger manier gaan voor schotelen net zolang tot je niet meer
anders zal kunnen dan het levensgebied aan te gaan en toe te laten!
In relaties komt het vaak voor dat we
aannemen dat 1 persoon alle levensgebieden voor ons dient in of aan te
vullen, alsof we met dezelfde partner zowel naar de film moeten als
naar de sauna als voor het gezin moeten zorgen, je voldoening in sex kunnen laten ervaren,
familie zijn, bridgen, fietsen en al het andere wat je samen kunt
doen.
Vaak zijn relaties zo gelopen dat er
verwachtingen zijn ontstaan die lang niet (meer) overeenkomen met de
mogelijkheden die iemand kan bieden en dat levert onbewuste verwachtingen naar elkaar op die heel veel frustratie kunnen oproepen en een gevoel van tekortschieten oplevert, terwijl van tekortschieten simpelweg helemaal geen sprake is!
Vanuit onze westerse opvoeding is ons
“geleerd” dat “onze partner” ons moet bieden wat we nodig
hebben, een aloude vooronderstelling die logischer wijs nogal eens
tot frustratie en ambivalentie leidt.
Terwijl ik dit zat te schrijven was er
op de tv een programma over scheiding.
Een stel wat er eigenlijk aan toe is om
te scheiden woont nog altijd bij elkaar vanwege de financiën.
Ze voelen zich er allebei
doodongelukkig bij en ze hebben ambivalente gevoelens, wat laten ze
het zwaarste wegen? De noodzaak die beiden voelen om ieder weer een
eigen weg te volgen waarin ze hun eigen groei weer mogelijk maken, of
laten ze de financiën het hoogste wegen en blijven ze in een relatie om
meer zakelijk of “gemaks”redenen? Blijven in de oude situatie
waarin ze elkaar niet konden geven wat ze nodig hadden zal zeer veel
pijn blijven opleveren en niet tot wezenlijke oplossing bijdragen.
Uiteindelijk blijft er knagen wat er
nodig is, en net zo lang zullen er zich ambivalente gevoelens
blijven voordoen.
Zijn ze in staat aan hun diepste
verlangens te voldoen of gaan ze voor de “comfort-zone” die
eigenlijk helemaal niet zo comfortabel aanvoelt (vandaar de
ambivalentie die gevoeld wordt!)
Ambivalentie vraagt om bewustwording,
vraagt om moed om toe te laten en te voelen en ervaren welke
basisbehoefte we van onszelf hebben ondergewaardeerd of welke we
onvoldoende aandacht in het verleden hebben geschonken.
Basisbehoeften zijn niet voor niets
basisbehoeften, ze dienen onze basis!. Ze verstevigen onze basis, en
die basis bestaat niet uit 1 pijler, maar is gebaseerd op diverse
pijlers die elkaar beslist niet in de weg staan, alhoewel we dat vaak
wel denken!
Vaders en moeders kunnen lange tijd hun
eigen behoeften ondergeschikt maken aan hun gezin, uiteindelijk zal
dit zich gaan wreken als ze niet bijtijds ook hun eigen verlangens en
prioriteiten weer vervullen.
Mensen die geneigd zijn de belangen van
een ander boven hun eigen belang te stellen, komen zichzelf
uiteindelijk dus ook weer tegen, ze zullen geconfronteerd worden met
hun gemis aan invulling van hun eigen gebied …
Bewustwording …... het leven is
voortdurend bewust worden ….. !
