Het is een voorrecht te mogen beleven hoe heel jonge kinderen nog vol en open in het leven staan.
Vol vertrouwen, nog onwetend van pijn, onwetend van emotionele pijn die vaak onbewust en onbedoeld veroorzaakt wordt door hun omgeving die al geconditioneerd en vol oordeel in het leven staan.
Jonge kinderen kennen wat dat betreft gelukkig vaak nog geen angst, hebben nog geen strategieën hoeven ontwikkelen om die pijn die ze daarmee op zouden doen te vermijden.
Een kind is een gelukkig wezen zolang het zich nog vrij kan ontwikkelen, zich vrij kan wanen en zich vrijelijk kan uiten zoals het zich vanbinnen voelt.
Emotionele pijn, veroorzaakt door het vaak beoordeeld worden kan veel doen met het vervolg van iemands leven. Vaak is het nodig je weer bewust te worden dat het oordelen wat de omgeving deed, veel pijn veroorzaakte, want veroordeling (hoe klein ook) is een afwijzing van wie je in oorsprong bent, het in oorsprong nog vertrouwen zijn dus.
Veel kinderen die wat ouder worden gaan vrij automatisch geconfronteerd worden met oordelen van de omgeving. Het “goed- en fout-denken” zit inmiddels ernstig ingebakken in onze maatschappij.
Denk eens terug aan je opvoeding, of het nu je ouders of school of kerk sport of verenigingsleven was, wat hebben we vaak moeten aanhoren wat we anders “hadden moeten doen”, op school kregen we geen complimenten om wat we prima deden, we werden “bezaaid” met rode strepen onder de fouten met een uiteindelijke beoordeling van 0-10 waarbij je maar weinig vergissingen behoefde te maken in verhouding tot de juiste antwoorden, waarbij iedere vergissing stevig onder de aandacht werd gebracht. Kortom ons leven werd vaak geleid door afkeuring en niet door complimenten en dat heeft tot veel lastige effecten geresulteerd.
Want hoe meer je deed (vrijelijk leefde) hoe meer risico op afkeuring!
En afkeuring doet pijn! Emotionele pijn die wij allen als volwassenen hebben opgelopen waardoor het kind in ons stevig onder de loep is genomen en waardoor bij velen “het blije vrije en nog onafhankelijke spontane kind in ons” zo goed als verdwenen is.
In mijn werk als coach / counsellor is een groot deel van mijn taak om je als kind, volwassene of jong-volwassene weer terug te ont-wikkelen tot het blije vrije ongedwongen kind wat nog en weer mag voelen wat het voelt en mag uiten wat het uit. Het weer los-wikkelen (zoals je een spoel die is opgewonden weer afwikkelt) van al deze oordelen die we hebben moeten doorstaan en die onze vrijheid en blijheid als kind zo heftig hebben omwikkeld dat we dat kind in ons en die blijheid en onbevangenheid die daar bij hoort niet meer konden ervaren en beleven.
Is het nu zo dat al die beoordelingen en emotionele pijn ons bewust is aangedaan?
Geenszins, ik durf zelfs te stellen dat het zo'n automatisme is waarin we zijn opgegroeid dat we zelf ook voortdurend onbewust ons oordeel vellen. Vandaar dat het zo belangrijk is om ons bewust te worden van dit gegeven en vooral ook ons eigen aandeel hierin naar weer anderen te herkennen.
Goedbedoeld, met het doel ons op te voeden, zijn de beoordelingen ons leven binnen geslopen en tegelijkertijd hebben we aangenomen dat dit de enige weg was en hebben we onbewust deze weg doorgezet. Bewust worden wat dit met ons deed en met onze kinderen en kleinkinderen zal doen als we dit ongehinderd voortzetten is dus van belang want het kan namelijk heel gemakkelijk anders, maar dat vraagt om bewustwording.
Daarnaast zijn er vele ervaringen in ons leven die ons pijn hebben kunnen doen.
Verlies van mensen die ons dierbaar zijn bijvoorbeeld roept enorme pijn op.
Niemand van buitenaf die daar verantwoordelijk voor was en toch riep het een enorme pijn bij ons op.
Graag neem ik dit als voorbeeld simpelweg omdat we naar niemand de schuld kunnen schuiven van de pijn.
Het is ons eigen gevoel van verlies wat ons pijn deed.
Ook daarin raken we een stuk van onze onbevangenheid kwijt.
We durven als het ware ons hart niet meer zo te openen als voorheen en gaan ons afsluiten om het risico te vermijden nogmaals zo'n pijnlijk verlies te moeten doorstaan.
Liefdesverdriet kan letterlijk pijn doen, elke vorm van verdriet doet ons pijn, emotionele pijn.
Ik kan me herinneren dat ik na het overlijden van mijn vader toen ik 18 was, overspoeld werd door het pijnlijke gevoel van heftig verlies en ik me voelde achtergelaten in een overweldigend stuk verdriet en rouw.
Door de omstandigheden was ik genoodzaakt (voelde ik me genoodzaakt) me stevig op mijn studie te storten en ik gaf naar buiten toe de indruk goed door te kunnen met mijn leven, maar diep van binnen schreeuwde de pijn en het verdriet om het heftige verlies wat het in me opriep.
Ik realiseer me dat ik een jaar of twee later (gelukkig) door een van mijn vrienden er op attent werd gemaakt dat ik erg onverwacht erg cynisch kon reageren en hij vroeg me waarom ik dit nodig had, want dat cynisme was vaak een veroordeling naar de anderen om me heen die gewoon verder leefden, zich onbewust wat er zich in mij afspeelde.
Ik ben deze persoon nog altijd intens dankbaar dat hij de moeite nam mij even “onder handen” te nemen, en me heel oprecht de gelegenheid gaf van hem terug te kunnen horen hoe pijnlijk mijn gedrag kon zijn voor mijn omgeving, die vaak (en terecht) nog de kinderlijke vrijheid en blijheid in zich kon hebben.
Pas nu besef ik pas hoe waardevol zijn opmerking indertijd geweest is.
Pas nu ervaar ik ook hoe moeilijk en pijnlijk het is om afgekeurd te worden op het stuk onbevangenheid en blijheid wat ieder voor zich, in oorsprong in zich meedraagt en vaak met moeite weer opnieuw te ont-wikkelen kreeg en hoe moeilijk het is om dat te mogen bewaren in je.
Vorig jaar ben ik enorm geschrokken van een boek dat ik las over rouw.
Hoe goedbedoeld het boek ook geschreven was, het was een aanklacht tegen iedere goed bedoelde opmerking die de omgeving van rouwenden maakte.
Iedere opmerking, hoe oprecht ook, werd regelrecht afgekeurd als ongevoelig, niet beseffend wat de rouwende aan pijn ervoer.
Net in diezelfde tijd overkwam het mij dat ik heel oprecht geraakt werd in het verlies wat iemand in mijn nabije omgeving doormaakte.
Als geen ander wist ik wat er doorgemaakt werd en wist ik dat elke opmerking en elke zin die ik zou zeggen, volkomen verkeerd beoordeeld zou kunnen worden.
Het raakte mij zeer toen dat ook gebeurde.
Mijn onbevangenheid (doorspekt met ervaring en pijn die ik met jarenlange pijn en moeite weer had weten op te bouwen) leek in één klap weggevaagd.
Je krijgt het gevoel weer van voren af aan te moeten beginnen, het opbouwen van het weer blij, vrij en onbevangen te mogen zijn.
Letterlijk heb ik ervaren wat het met je doet als je na jarenlang opkrabbelen, je hart weer durfde openen terwijl een ander vanuit intense pijn en angst als eerste reactie die deur keihard voor je gevoel lijkt dicht te smijten.
De eerste reactie is intense pijn en schrik, verbouwereerdheid over de afwijzing ondanks dat ik me volledig kon invoelen in de situatie van de ander en wist dat de angst voor de ander voor nieuwe pijn immens was. Dus liever werd de deur voor positieve gevoelens dichthouden dan opnieuw risico lopen van verlies.
Lange tijd was ik in staat om die deur dan maar weer te sluiten, je gevoel geen toegang te verlenen, dan liep je ook geen enkel risico.
En dan ineens, plots dan neemt je onderbewustzijn de zaken van je over, en geheel onverwacht op een moment van onbedachtzaamheid overkomt het je dat je niet bedacht was de deur dicht te houden.
Ineens ontwikkelt een nieuwe situatie zich en word je geraakt en staat de poort naar de buitenwereld wijd open, met weer alle risico van dien.
Je gevoel stroomde weer, je was als een kind wat stroomde in het leven en je zegt de onbevangen dingen weer zoals je als kind gezegd zou hebben, en gelukkig maar en gelukkig weer!
De schrik is immens als dan ineens de beoordeling weer even hard om de hoek komt kijken, zelfs als je je kan inleven in de situatie van de ander zoals je die zelf ook gekend hebt.
De deur van je open hart weer dicht smijten lijkt een optie, maar het kan voor komen dat het levensinstinct inmiddels zo voelbaar is en zoveel positiefs doet ervaren (ondanks de afwijzing) dat je niet anders meer kan dan besluiten je hart weer open te laten.
Ik probeerde weer herhaaldelijk mijn hart te sluiten vanuit de pijn die ik me voor mijn gevoel voelde aangedaan, (zelfs wetende dat de ander je niets aan doet, die ondergaat gewoon zijn eigen proces!) Het onbegrip, nee de pijn die ik kan ervaren over het nog sluiten van het hart van de ander, dat zou wel eens de pijn kunnen zijn die ik me werkelijk raakt.)
Ik heb besloten mijn hart niet meer te willen sluiten. Ik kan het zelfs niet meer
Ik heb het geprobeerd, opnieuw geprobeerd, maar mijn voluit en volledig leven wat ik mezelf daarmee ontnam deed me meer zeer dan de pijn van een weer geopend onbegrepen hart.
Het zijn pijnlijke processen, en soms zelfs processen waarbij je tijdelijk alleen nog maar mag kiezen tussen twee soorten pijn. De pijn van het gesloten hart of de pijn van het geopende hart wat nog niet ontvangen kan worden.
Ik kies voor het laatste, dan ben ik in ieder geval weer voorzien van een geopend hart.
En eigenlijk voelt dat heel goed en vooral vrij ondanks een mogelijke beoordeling van de ander vanuit diens nog aanwezige pijn.
Openheid, nog het vertrouwen van het kind. Het is de overgave aan het leven in het volste vertrouwen dat het leven alle goed voor jou in petto heeft. Het kinderlijk geloven, het kinderlijk weten dat dit zo is, waardoor en waarna het zich pas weer zal weten te manifesteren.
Ik hoop dat ik sterker zal blijven in het blijven openen van mijn hart dan dat mijn omgeving in staat zal zijn de deur van mijn hart dicht te smijten.
Ik wens je een geopend hart ....
En mocht je je nog niet los kunnen maken van de gewoonte van beoordeling, reken dan gewoon wat je overkomt eens alles goed ….. een prima manier om de overgang te maken naar overgave in het leven. De overgave aan een geopend hart!
© Yvonne Mooijman
Meer lezen in weblog persoonlijke ontwikkeling
