Omgaan met emoties.
Omgaan met emoties, het moeilijkste wat er is!
Daar kan je hele boeken over lezen of schrijven, je kan weten hoe dat in elkaar steekt maar alleen met weten en boekenwijsheid kom je er niet, je zult moeten toepassen in het leven, vanuit de actie de ervaring opdoen, wil je weten dat iets werkt!
Soms lijkt iemands leven een rollercoaster, een achtbaan zonder enige richting, zelfs de acht is er soms niet meer in te herkennen.
Toch zal je een vorm moeten vinden om er uit te komen voor jezelf.
Soms lijkt het leven zo oneerlijk, je aangedaan, er overkomt je van alles waar je helemaal geen weg meer mee weet.
Je bent boos, je bent woedend, teleurgesteld gefrustreerd, handenwringend ben je naar oplossingen aan het zoeken!
Het liefs zou je in elkaar kruipen en er even niet meer willen zijn, dit alles wat je overspoelt nu even laten voor wat het is.
Een nerves breakdown wordt zo'n situatie ook genoemd, het even niet meer zien zitten, overbelast geraakt door de omstandigheden.
Iedereen kent het wel, alleen zijn de omstandigheden waarin we dat kunnen krijgen soms heel verschillend van aard.
De ene persoon is in staat langer vol te houden in extreme situaties en een ander dreigt om te vallen bij veel lichtere omstandigheden.
Eigenlijk heeft het te maken met de graadmeter van je belastbaarheid.
Mensen zijn energiesystemen, waarbij er soms een tijdelijke en soms een heel langdurige emotionele belasting is die iemand over de rand doet duikelen voor zijn gevoel.
Het zijn de ups en downs in de golvingen van het leven.
En ook die ups en downs zijn onderhevig aan de natuur wetmatigheden.
Pas als je de natuur leert kennen, kan je er gebruik van maken.
Als omgeving hebben we dan de neiging om de omstandigheden te willen veranderen voor die persoon. Voor zover dat haalbaar is is dat ook wenselijk, we kunnen voor een ander vaak veel betekenen.
Soms zijn de omstandigheden niet zo een twee drie veranderbaar en dan kan de vervelende situatie ontstaan dat de omgeving zich machteloos gaat voelen.
Weet echter dat je ALTIJD waarde kan leveren.
Ken je het gevoel als kind nog, dat je intens verdrietig was en je moeder of vader of iemand anders in staat was om je emotioneel even de gelegenheid wist te geven om “op adem te komen.”
Wat was het belangrijkste wat die mensen wisten te geven?
Ze waren er voor je, en dat hoeft zelfs niet eens fysiek te zijn, ik heb ooit mijn verhaal van onmacht wel eens kwijt gekund bij een broer overzee, per email of per skype.
Er gewoon even mogen zijn “met je verdriet, met je gevoel van onmacht” zonder meteen oplossingen aangedragen te krijgen, alhoewel een keer meedenken ook heel verhelderend kan zijn. Maar gewoon er óók even in je onmacht-momenten mogen zijn en je gehoord en gezien weten.
Niet het gevoel krijgen dat je zo snel mogelijk uit dat gevoel van nu moet stappen, maar er gewoon even mogen zijn zoals je je voelde op dat ogenblik. De acceptatie van je gevoel van dat ogenblik!
Dàt is de weldaad die je als omgeving geven kan.
Letterlijk het even stoom mogen afblazen, weten dat dat ok is, het vertrouwen voelen dat je omgeving weet dat je na deze adempauze je energie weer meer ter beschikking hebt en weer door zal gaan waar je gebleven was.
Dàt is wat je als omgeving altijd kan bieden!
Geen makkelijk opgaaf, ik heb jarenlang in de gezondheidzorg gewerkt waarbij ik vele nierpatienten hun frustratie heb horen uiten over het gemis aan opvang in hun situatie als nierpatient.
Naast het gegeven dat hun gezondheid hem in de steek liet lieten vaak veel familie vrienden en bekenden het afweten. Hun kringetje werd nog kleiner dan het al was en ik zou die omgeving zo graag bewust maken hoe ze juist die zo waardevolle functie zouden kunnen vervullen voor die mensen die oa, problemen ondervinden met hun gezondheid of in momenten van rouw.
Hoeveel mensen krijgen niet een diagnose die ernstig is, neem diagnoses als kanker in allerlei vormen, mensen die een dierbare verloren, mensen die een verkeersongeval hebben meegemaakt waarna ze weer verder moeten, kortom we kunnen zo vaak van dienst zijn met onze emotionele aanwezigheid!
Helaas hebben veel mensen nooit geleerd sowieso met emoties om te gaan.
Al niet voor zichzelf, laat staan voor een ander.
Zeker voor de omgeving kan men vaak terecht komen in gevoelens van onmacht, en als we de situatie voor die ander niet kunnen veranderen, dan vullen we vaak in niets te kunnen betekenen voor de ander.
Herken je het gevoel van machteloosheid in jezelf, ongeacht of dit te maken heeft met je omgeving ofwel de machteloosheid in jezelf omdat je ergens tracht uit te komen en de weg nog niet weet hoe dit te doen. Het is geen schande om op adem te moeten komen ….
Stel nou, dat je eindelijk er toe zou komen om het te willen uitschreeuwen, en niemand zou thuis geven? Dat uit willen schreeuwen heeft namelijk een functie! Het is het moment waarop je systeem het niet meer aan kan in zijn eentje en een uitweg naar buiten zoekt in energie, het is een breakdown, en tegelijkertijd de opening.
Ernstiger wordt het als de omgeving op dat moment niet in staat blijkt hier niet mee om te gaan.
Eigenlijk kan de omgeving op dat moment niet met zijn of haar eigen gevoelens van onmacht omgaan als het niet thuis geeft. Een heel lastige situatie, omdat er een gemis kan ontstaan in de opvang die op zo'n moment toch dringend nodig kan zijn.
Gelukkig zijn er deskundigen die er hun vak van hebben gemaakt mensen met hun emoties te leren omgaan, maar die deskundigen zouden beslist minder ingezet hoeven worden als de directe omgeving er aan zou gaan staan te leren omgaan met hun eigen gevoelens van machteloosheid, zodat ze in staat zijn hun omgeving ook werkelijk bij te staan. Er letterlijk bij kunnen blijven staan dus! Welke deskundige dan ook, hoe goed ook, kan nooit het gemis aan die directe omgeving vervangen!
Wat zijn gevoelens van machteloosheid?
Wanneer blijk je niet in staat om naar de ander te luisteren, wanneer ben je emotioneel niet thuis voor de ander?
Achter ieder gedrag schuilt iemands overtuiging, je moet iets geloofd hebben om dat gedrag te kunnen vertonen en ieder gedrag is iemands hoogst haalbare met die achterliggende overtuiging.
In dit geval moet je dus geloofd hebben in je eigen onmacht!
En als je gelooft dat je geen macht hebt in een situatie zal je mogelijk geen actie ondernemen, soms zelfs voor jezelf ontkennen maar zeker voor je omgeving.
Het is het hoogst haalbare gedrag voor je, tegelijkertijd helaas erg fnuikend voor je omgeving waar je waardevol had kunnen zijn indien je overtuigd was geweest van je werkelijke waarde.
En daar ligt gelukkig het moment van verandering voor je als omgeving.
Je bent namelijk helemaal niet machteloos, het was je eigen tijdelijke aanname dat je machteloos zou zijn die je het gevoel van machteloosheid opriep. Bovendien moest je je eigen machteloosheid en die van de ander afwezen hebben als zijnde niet ok, En daar zat hen het fnuikende in het geheel.
De ander voelde dat hij niet ok bevonden werd (terwijl iedereen altijd te allen tijde oke IS), op die momenten, die krijgt er dus nog een probleem bovenop geschoven. De afwijzing, door het negeren doodzwijgen en wegblijven van de omgeving, wat de situatie vele malen ernstiger maakt voor degene die eigenlijk door je geholpen zou kunnen worden.
Ken je het gevoel dat iemand je plompverloren confronteerde met ernstige zaken, verlies in gezondheid, verlies van een geliefde, die dingen gebeuren namelijk net zo plompverloren in diens leven, en die werkelijkheid trachten zij te "handlen", daar hebben ze hun omgeving bij nodig, en beschouw het als een compliment als ze jou er voor uitkiezen dat met je te delen!
Wist je wat je te bieden had? Of praatte je er overheen, probeerde af te leiden, begon je een oplossing aan te dragen, of was je misschien in staat om te doen of je neus bloedde en negeerde je de situatie.
In al deze gevallen kon je dus zelf niet helemaal overweg met je eigen onmacht, terwijl je niet op de hoogte was wat je macht en je kracht die je had kunnen zijn.
Moeders zijn als van nature vaak in staat om een kind te bieden wat het nodig heeft.
Ondanks ook de gevoelens van “niet weten hoe de omstandigheden te kunnen veranderen” bieden ze vaak wat nodig is...... het gevoel geven dat het ok is om verdrietig te mogen zijn, verdriet en onmachtgevoelens als ok toe te laten, wetende dat dit tijdelijke onmachtgevoelens zijn.
Het even alleen maar op adem kunnen laten komen, even die aandacht geven waarin verdriet er mag zijn, boosheid er mag zijn, ieder gevoel wat op dat moment aanwezig is, mag er gewoon even zijn!
Op adem komen is een neutraal proces, een natuurlijk proces, niets om je over te moeten schamen of om als zwak te bestempelen.
Iedere topsporter weet dat hij die momenten in dient te lassen, dat is juist de kracht als je dat weet te doen. Helaas in onze westerse maatschappij wordt het een en ander vaak als “zwak” bestempeld wat allerminst zwak is!
Je omgeving om raad durven vragen, dat moment van op adem moeten komen delen is juist een enorme kracht, je kwetsbare moment in je durven tonen vraagt meer kracht dan het onderstoppen.
Dat sommige gevoelens, zoals boosheid niet handig zijn op de weg naar een oplossing is een andere zaak, dat is een gegevenheid die later pas aan de orde komt., pas na de adempauze! Boosheid er laten zijn, zodat hij herkend kan worden in zichzelf is van belang. Dat in boosheid blijven hangen verwerking kan tegenwerken dat zijn inzichten die pas na de adempauze aan bod komen, niet tijdens!
De boosheid is er en die mag er even zijn, zodat hij herkend en erkend wordt en pas daarna kan worden opgelost! Ga dus niet in discussie, accepteer, accepteer het moment van machteloze woede bij de ander, het heeft simpelweg de weg naar buiten even nodig, laar mensen hun boosheid en onmacht spuien, het heeft zijn nut op dat moment! Simpelweg de acceptatie van alle aanwezige gevoelens door de omgeving brengt hen in staat om letterlijk op adem te komen! En dàt is wat er nodig is en dàt is wat je kunt bieden.
Durf het eens aan, je voelt dat je met een mond vol tanden staat en sta je toe dat te verwoorden dat je woorden tekort schiet, bevestig dat je de ander hoort en gehoord hebt. Als iets heel heftigs is, wat let je om te zeggen: ”Tjonge, dat is heel heftig!” De ander weet dan dat hij niet gemeden wordt om zijn gevoelens, hij er mag zijn, gewoon als mens, als totale mens inclusief zijn moeilijke momenten. Mensen zijn nou eenmaal alleen maar totaal! Moeilijke momenten zijn namelijk niet negatief of zwak, maar een wezenlijk deel van de totale mens!
Dat “toelaten”, “weten te accepteren van ieder op dat moment aanwezig gevoel” “er mogen zijn inclusief welk gevoel dan ook”, het is de weldaad die ouders kinderen soms kunnen geven.
Ga niet zo snel mogelijk de ander uit deze gevoelens halen (omdat je deze gevoelens als ongewenst bestempeld hebt) maar laat ook eens de persoon er mogen zijn als die het even zwaar heeft, die op dat moment op adem moet kunnen komen!
Op adem kan je alleen maar komen als je niet ook nog energie moet verspillen aan een omgeving die je niet kan accepteren in je “zwakkere” momenten. Het zijn geen zwakkere momenten namelijk, het zijn de momenten waarop de natuur om een adempauze vraagt, een moment waarop even een heroriëntatie plaats vindt, even zoeken wat er te doen staat, even heroriënteren op welke manier we weer meer energie kunnen opdoen.
De omgeving van zo iemand kan dàt moment dus bieden!
Er even mogen zijn in je totaliteit, inclusief het moment van nu, dat mogelijk na een al zware strijd even een moment nodig heeft om ook bij iemand op adem te mogen komen.
Vaak zijn het juist de knokkers onder ons die wel eens dat gemis van opvang ervaren in hun omgeving op momenten dat ze even op adem trachten te komen en hun omgeving even betrekken in de hoop die “arm” of “schouder” die hen even het rustpunt kan bieden die het nodig heeft om hen weer even dat stapje verder te brengen over die onoverzichtelijke hobbel op hun levenspad.
Wéét dat je hen kunt helpen, ook die knokkers hebben hun omgeving zo hard nodig om die knokker te kunnen blijven.
Het doet me denken aan een gedicht wat ik ooit kreeg nadat ik een bekende in al haar onmacht gevoelens en verdriet niet meer kon geven dat dat ene moment van aandacht en acceptatie.Het was in het begin van mijn praktijk. De inhoud van dit gedicht was me meer waard dan een jaarsalaris!
Laat het eens tot je doordringen dat werkelijke acceptatie van iemand ook alle gevoelens accepteren inhoudt, ook de lastige!
Als iemand zich totaal geaccepteerd voelt in al zijn aanwezige facetten, dan heb je je waarde als medemens kunnen geven.
Als toegift het gedicht wat ik ooit na zo'n moment mocht ontvangen.
De persoon die dit schreef had in een jaar tijd de ene klap na de andere klap te verwerken gehad en was ten einde raad. Niemand die haar terug kon geven wat ze verloren had aan dierbaren, niemand die de verwerking van haar kon overnemen, en vrijwel niemand die het aankon haar in al haar verdriet er te mogen laten zijn ....
Moge het een inspiratie zijn voor ieder die in de toekomst zijn omgeving in volle omvang wil kunnen toelaten.
Dank je wel geleende schouder
dat ik even huilen mocht
….
….
Ik ga nog even naar dat gedicht zoeken en zal het dan graag voor je toevoegen.
© Yvonne Mooijman
